De jaarlijkse update van het EPB-cijferrapport werd vorige week gepubliceerd door het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA). De nieuwste cijfers rond Energieprestatie en Binnenklimaat (EPB) van nieuwbouw woningen in Vlaanderen tonen de resultaten van de ingediende EPB-aangiften volgens de datum van de aanvraag van de omgevingsvergunning (= ‘aanvraagjaar’).
Voor aanvraagjaar 2020 zijn een groot deel van de EPB-aangiften ingediend en kunnen conclusies met een grote zekerheid getrokken worden. Voor aanvraagjaar 2021 zijn de cijfers nog eerder voorzichtig te interpreteren, omdat nog heel wat aangiften voor dat aanvraagjaar moeten ingediend worden. De eerste trends zijn echter duidelijk merkbaar en dus geven we hieronder een eerste inkijk in de belangrijkste conclusies die voortkomen uit het rapport.
Conclusie 1
De populariteit van warmtepompen neemt toe in sneltempo.
Uit de EPB-cijfers blijkt dat ongeveer de helft van de Vlaamse bouwheren, die een vergunning aangevraagd hebben voor een nieuwbouw woning in het aanvraagjaar 2021, een warmtepomp liet plaatsen. Concreet gaat het over 48% van in totaal 6.700 ingediende EPB-aangiften in 2021.
Voor aanvraagjaar 2020 bedroeg dat aantal nog 34% (van 15.500 aangiften).
In de periode 2020 - 2021 steeg de vraag naar warmtepompen dus voorlopig met 14%. Daarmee staat de populariteit van warmtepompen op een absoluut hoogtepunt. Andere technieken op hernieuwbare energie, zoals een zonneboiler, worden amper nog gekozen.
Eenzelfde trend zien we bij meer recentere verkoopcijfers van warmtepompen. Volgens cijfers van het ATTB (Associatie voor Thermische Technieken in België) zijn in 2023 in België zo’n 50.500 warmtepompen verkocht (nieuwbouw en bestaande woningen). Dat is een stijging met 68% ten opzichte van 2022 (30.000 stuks), ten nadele van de verkoop van gascondensatieketels. Die is met 32% teruggevallen in 2023: 152.000 ten opzichte van 223.000 in 2022.
Conclusie 2
Er is een grote vraag naar lucht-water en geothermische warmtepompen.
Wat het type warmtepomp betreft voor een nieuwbouwwoning, springen twee soorten in het oog.
Zo gaf in 2021, volgens het VEKA, twee derde van de bouwheren de voorkeur aan een lucht-waterwarmtepomp. Die is herkenbaar aan de airco-unit die buiten staat. Bijna een derde koos voor een geothermische warmtepomp (met een grondboring).
"Bij Ooms Woonrealisaties geven we de voorkeur aan die geothermische warmtepomp met grondboring", zegt onze Bouwadviseur Christ Schalk. "Dit omwille van het hogere rendement die deze warmtepomp biedt. In combinatie met vloerverwarming en zonnepanelen is dit de keuze die op langere termijn het meeste opbrengt. Op langere termijn dus, want de investeringskost ligt er hoger dan wanneer er voor een lucht-waterwarmtepomp gekozen wordt. Die keuze hebben onze klanten uiteraard ook. In de praktijk is het vaak een kwestie van de juiste balans te vinden tussen budget en energieprestatie."
Ongeacht het type warmtepomp, koos 47% van de bouwheren in 2021 er voor om de warmtepomp aan te sluiten op zonnepanelen. De warmtepomp wordt zo aangedreven op zonne-energie, waardoor er maximaal gebruik gemaakt wordt van hernieuwbare energiebronnen. Het jaar voordien (2020) bedroeg dat aandeel nog 32%.
Het VEKA verwacht de komende jaren dat de populariteit van warmtepompen bij nieuwbouw nog enorm gaat toenemen. Voor vergunningsaanvragen sinds 2021 mag een aardgasaansluiting immers niet meer voorzien worden bij verkavelings- en vergunningsaanvragen vanaf 25 (woon)eenheden. Sinds 2023 is dat al vanaf 5 (woon)eenheden. Voor vergunningsaanvragen vanaf 1 januari 2025 zal een aardgasaansluiting niet langer toegestaan zijn voor álle nieuwe woningen en appartementen. Dat zal de komende jaren ongetwijfeld zichtbaar worden in de EPB-aangiften van aanvraagjaren 2022, 2023,….
Vloerverwarming met warmtepomp en zonnepanelen: een gouden zet
Heb jij bouwplannen? Weet dan dat we als experten in het bouwen van energiezuinige woningen jou steeds het gepaste advies kunnen geven.
Op gebeid van energiezuinig wonen zijn wij het bij Ooms Woonrealisaties alvast unaniem eens over het belang van de combinatie vloerverwarming + warmtepomp + zonnepanelen. De voordelen van die combinatie ontdek je in een aparte blog.
Conclusie 3
De Vlaming bouwt energiezuiniger dan wat de wet voorschrijft.
Dat de Vlaming steeds energiezuinig bouwt, en daarbij gebruik maakt van duurzame energiebronnen, is uiteraard geen verrassing. De wetgeving rond de energieprestatie wordt immers steeds strenger.
Technieken op hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen en een warmtepomp, zorgen samen met een goed geïsoleerde en luchtdichte schil voor een laag E-peil. Hoe lager dat E-peil, hoe zuiniger de woning omspringt met energie (en dus hoe lager de maandelijkse energiefactuur). Toch loopt de Vlaming er de kantjes niet af wanneer het op energieprestatie aankomt. Integendeel.
Vanaf aanvraagjaar 2021 was een E-peil van E30 de norm. Liefst 99,8 % van de nieuwbouwwoningen kwam daaraan tegemoet. Uit de ingediende EPB-aangiften blijkt echter dat het gemiddelde E-peil voor nieuwe eengezinswoningen en appartementen zelfs een eindje lager ligt. Voor aanvraagjaar 2020 bedroeg het gemiddelde E-peil van de Vlaamse nieuwbouw woning E14. De al ingediende aangiften van aanvraagjaar 2021 komen gemiddeld op E9 uit. Dat is 21 E-peilpunten beter dan vereist is (E30).
Vanaf aanvraagjaar 2016 zijn ook de woningen met een E-peil lager dan 0 geen uitzondering meer. "Een negatief E-peil dus, wat alleen maar positief is", zegt Christ. "Het betekent dat de woning in principe meer energie opwekt dan ze verbruikt."
Voor aanvraagjaar 2020 heeft 11% van de ingediende aangiften een E-peil lager dan 0 en voor aanvraagjaar 2021 lijkt dat in dezelfde richting te gaan, voorbij 20% (op basis van de EPB-aangiften die al zijn ingediend).
En wat met de nieuwbouw woningen van Ooms Woonrealisaties?
"Het rapport van het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) maakte ons uiteraard nieuwsgierig naar het E-peil van onze woningen door de jaren heen", zegt Christ. "We doken daarom deze week in de cijfers en kwamen tot deze mooie statistieken."
- Aanvraagjaar 2020: een gemiddeld E-peil van E11 over alle residentiële projecten heen (= 3 E-peilpunten lager dan het Vlaams gemiddelde en 19 punten minder dan de norm)
- Aanvraagjaar 2021: een gemiddeld E-peil van E8 over alle residentiële projecten heen (= 1 E-peilpunt lager dan het Vlaams gemiddelde en 22 punten minder de norm)
- Sinds aanvraagjaar 2019: 23 woningen met een E-peil onder 0 met uitschieters als E-12 en E-17
"Deze statistieken bewijzen dat we bij Ooms Woonrealisaties altijd al een beetje pionier geweest zijn in energiezuinig wonen", zegt Christ. "Dat doen we door intensief aandacht te besteden aan o.a. een uitgebalanceerd ontwerp, gedetailleerde isolatie tot in de belangrijkste bouwknopen, maximale luchtdichtheid, ventilatie met warmteterugwinning en slimme extra's zoals window screens en slimme domotica. Het is dé Ooms-garantie voor een lage energiefactuur, iedere maand opnieuw."
Lees meer over onze visie op energiezuinig wonen via onderstaande button.
Conclusie 4
Energetische renovaties zitten in de lift.
Ook bij ingrijpende energetische renovaties (IER) doen Vlamingen het beter dan wat de regelgeving oplegt: 1 op 3 van de renovaties is een IER en ze behalen voor aanvraagjaar 2021 gemiddeld E42 (en dus label A), terwijl de eis E70 is. In totaal zijn sinds de start van IER in 2015 al 14.000 IER’s uitgevoerd. Bij een IER wordt minstens 75% van de schildelen gerenoveerd en worden de opwekkers voor verwarming en koeling vervangen.
Sinds 2017 is bij IER een minimumaandeel aan hernieuwbare energie verplicht, of moet men voldoen aan een 10% strengere E-peileis. 80% van de bouwheren koos in aanvraagjaar 2021 voor hernieuwbare energie en niet voor het alternatief met de strengere E-peileis, terwijl de strengere E-peileis gemakkelijk haalbaar is. In 2017 koos amper 43% voor technieken op hernieuwbare energie.
Benieuwd hoe wij jouw woning energetisch kunnen renoveren?
Meer informatie over de EPB-cijfers van VEKA vind je hier.
